ผู้คนและเส้นทาง - เซินตุ่ง

Jim Sharpe ได้เขียนปิดเอาไว้ในบทความ History from Below ว่า

History from below helps convince those of us born without silver spoons in our mouths that we have the past, that we come from somewhere. (Peter Burke ed., New Perspectives on Historical Writing, 1991)

'ประวัติศาสตร์จากข้างล่าง' เป็นความพยายามของนักประวัติศาสตร์ (ทั้งอาชีพและสมัครเล่น) ในการให้ความสำคัญต่อเรื่องราวของคนธรรมดา คนที่อยู่ข้างล่าง และมักจะไม่ได้รับความสนใจโดยเสมอมา ไม่เหมือนกับที่เจ้านาย พระผู้ใหญ่ นายพลชั้นสูง พ่อค้าที่ร่ำรวย ฯลฯ ได้รับโดยเสมอมา

เป็นแนวทางที่เชื่อว่า 'ข้างล่าง' นั้นมีประวัติศาสตร์

ผมอ่าน "ผู้คนและเส้นทาง" จบแล้วก็ได้รับรู้ถึงเรื่องราวของหญิงเวียดนามโพ้นทะเลธรรมดาๆคนหนึ่ง เป็นประวัติศาสตร์จากข้างล่าง เป็นชีวประวัติของ "บ่าออ" สมาชิกของพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม

หนังสือเล่าเรื่องราวของชีวิตบ่าออตั้งแต่ยังเด็กจนกระทั่งชรา เป็นเรื่องราวการต่อสู้ทั้งเรื่องชีวิตและเรื่องทางการเมืองของบ่าออ

ผู้เขียน "เซินตุ่ง" ได้เข้าไปสัมภาษณ์บ่าออด้วยตัวเองหลายต่อหลายครั้งและสร้างเรื่องราวขึ้นมาเหมือนกับว่าบ่าออกำลังเล่าเรื่องราวของตัวเอง

สิ่งหนึ่งที่่เนื้อเรื่องบอกเล่าคือการทำงานอย่างคึกคักของพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามในภาคอีสานช่วง 1930s - การบรรยายทำให้เห็นว่าไอ้ภาพความน่ากลัวของความเป็น "คอมมิวนิสต์" นั้นมันถูกสร้างขึ้นมาอย่างบรรจงจากสหรัฐฯ (และลูกสมุนทั้งหลายรวมทั้งไทย) เพื่อกล่าวหาและสร้างความชอบธรรมในการปราบปราม ทำร้าย ข่มขืน เข่นฆ่า ฯลฯ

เช่นเดียวกับที่ในปัจจุบันรัฐไทยสร้าง "ผู้ก่อการร้าย" ขึ้นมาเป็นเป้าเพื่อสร้างความชอบธรรมในการปราบปรามเข่นฆ่า

เพื่อต้องการลบล้างประวัติศาสตร์ของข้างล่างโดยลืมไปว่า วันนี้คนข้างล่างกำลังสร้างประวัติศาสตร์ของตัวเองอยู่อย่างขะมักเขม้น