ความผกผันทางการเมืองที่เกิดขึ้นอาจไม่ได้เป็นเรื่องน่าแปลกใจอะไรสำหรับผู้ที่สังเกตการณ์การเมืองไทย เพราะหากว่ากันในเชิงการเมืองเรื่องอำนาจแล้ว นี่ก็คือการตะเกียกตะกายเอาตัวรอดของเหล่าสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่มองเห็นการจองล้างจองผลาญของฝ่ายอำมาตย์อย่างชัดเจนแจ่มแจ้งขึ้นเรื่อยๆ (และหน้าด้านขึ้นเรื่อยๆเช่นกัน) ดังนั้นความมีเสถียรภาพจึงเกิดได้ยากยิ่งในยามที่นักการเมืองต้องการเก็บตำแหน่งในฝ่ายบริหารเพื่อผลประโยชน์จะได้ตกถึงเหล่าบริวาร รักษาฐานการสนับสนุนเอาไว้ให้ได้ ผลคือการสลับสับขั้วทางการเมืองอย่างที่เห็น
มีข้อสังเกตตื้นๆบางอย่างที่น่าสนใจ
๑) แม้ฝ่ายทหาร (ซึ่งเป็นแขนขาที่แข็งแรงอันหนึ่งของอำมาตยาธิปไตย) จะแทรกแซงทางการเมืองมาโดยตลอด ครั้งนี้เป็นความพยายามแทรกแซงโดยไม่ปฏิวัติรัฐประหารโดยตรง หากแต่ยังใช้การปฏิวัติเป็นข้ออ้างในการกดดันเหล่าสส.ให้เปลี่ยนขั้วด้วย ในแง่หนึ่งอาจเป็นเพราะทหารพบว่าการรัฐประหารจะไม่ได้รับการยอมรับแล้วหรือทหารมีเงินไม่พอ มันเป็นอีกครั้งหนึ่งภายหลังจากทหารพยายามหลีกเลี่ยงการเข้าแทรกแซงทางตรงเนื่องจากกระแสสังคมดังเช่นช่วงภายหลัง ตุลาฯ 2516 ถึง ตุลาฯ 2519 มีการต่อต้านสูง อย่างไรก็ตามมีอย่างน้อยประการหนึ่งที่แตกต่างออกไปคือฝ่ายการเมืองวิ่งเข้าหาทหารในยุคหลัง 14 ตุลาฯ เนื่องจากอำนาจแท้จริงยังอยู่ในมือทหาร ซึ่งยังอยู่ในส่วนยอดของโครงสร้างอำนาจการเมืองไทย แต่ยุคทักษิณได้ทำให้บทบาททหาร (รวมทั้งอำมาตย์) อ่อนลง จึงทำให้ครั้งนี้ฝ่ายทหารวิ่งเข้าใส่ฝ่ายการเมือง ต่อรองผลประโยชน์ในการธำรงเอาไว้ซึ่งระบบการเมืองแบบเก่า ในขณะเดียวกัน สภาพเศรษฐกิจของโลกและของไทยที่กำลังตกต่ำอย่างสุดขีดทำให้เหล่าผู้นำอำมาตย์มองว่าการรัฐประหารจะไม่ใช่คำตอบแล้วก็เป็นได้ (เรื่องนี้ซับซ้อน อาจต้องมองกันยาวๆและศึกษากันต่อไป)
ในอีกแง่หนึ่ง ฝ่ายอำมาตย์เองก็ขยับยุทธศาสตร์ด้วยการใช้อีกแขนหนึ่ง (ซึ่งไม่ดีต่อตัวอำมาตย์เองเลย) คือตุลาการ ในการปฏิบัติหน้าที่ต่อสู้เช่นเดียวกับทหาร ต้องขอย้ำอีกครั้งว่านี่ไม่ใช่กระบวนการตุลาการณ์ภิวัฒน์แต่อย่างใด หากแต่เป็นการดิ้นรนต่อสู้ทุกวิถีทางในการดำรงระบอบการปกครองแบบเก่าเอาไว้ให้ได้ ภายใต้วาทกรรมชุดใหญ่ชุดหนึ่ง ฝ่ายตุลาการจะพบว่าตนเองกำลังรักษาบ้านเมืองเอาไว้ได้ (ทั้งๆที่ตนเองรู้อยู่ว่ามันไม่ถูกต้อง – ดังที่มีบางแหล่งข่าวเปิดเผยการพูดคุยกันลับๆของผู้พิพากษา) ดังนั้นเวลานี้กำลังเกิดวาทกรรมชุดใหม่ขึ้นมา ว่าด้วยการต่อสู้ของฝ่ายประชาธิปไตย VS ฝ่ายอำมาตย์ โดยเฉพาะเจาะจงลงไปที่สถาบันกษัตริย์
๒) นี่เป็นอีกครั้งหนึ่งที่สถาบันฯออกมามีบทบาทชัดเจน โดยจะไม่เขียนในเชิงลึก (เพราะจะถูกสั่งปิดและผิดกฏหมาย จึงต้องสยบยอมต่ออำนาจ) แต่จะเห็นว่ามันได้เน้นย้ำวาทกรรมปชต. VS อำมาตย์ให้เป็นจริงขึ้นมาอย่างช่วยไม่ได้ และชี้นำไปให้คาดเดาต่างๆนานาว่า “การต่อสู้” ครั้งนี้มีอยู่จริง และ “ให้มันรู้เสียบ้าง ว่าใครเป็นใคร” กลายเป็นเรื่องที่คนไทยตั้งคำถามมากขึ้นเรื่อยๆ สิ่งนี้ไม่เป็นผลดีต่อสถาบันเอง เพราะหากวาทกรรมดำรงอยู่ต่อไป มันจะฉีกขั้วคนออกเป็นสองขั้ว ซึ่งหากเลวร้ายที่สุดก็จะเกิดการนองเลือดอย่างที่ไม่เคยมาก่อน แล้วสุดท้ายที่ยืนในสังคมก็จะมีเพียงจุดเดียว (เช่นในปัจจุบัน) ท่าทีการไม่ยอมประนีประนอมเช่นนี้จะส่งผลเสียในระยะยาว
๓) จะเห็นได้ว่าภายใต้บริบทการเปลี่ยนแปลงของโลกสมัยใหม่ที่มีเสรนิยมใหม่เป็นตัวนำนั้น กำลังจะไม่เหลือพื้นที่ให้การปกครองแบบอำมาตยาธิปไตยอีกต่อไป (คนชั้นสูงคุมผลประโยชน์ และคนล่างๆลงไปรับส่วนแบ่ง อยู่ดีกินดีได้ตราบใดที่ไม่ไปคานอำนาจของคนข้างบน) เมื่อเป็นเช่นนี้แล้ว สังคมจะโหยหา “คนอย่างทักษิณ” มากขึ้น เพราะมันตอบสนองการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ได้ เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่า เหล่าอำมาตย์ที่ประณามทุนนิยมสามานย์นั้นก็เป็นนายทุนเสียเอง และเป็นนายทุนใหญ่ (มากถึงมากที่สุด) เสียด้วย ดังนั้นท่าทีปากว่าตาขยิบเช่นนี้จะทำให้พวกเขาได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงในอนาคต
ฝ่ายอำมาตย์กำลังจะกุมชัยชนะในระยะสั้นครั้งนี้ แต่แน่นอนว่ามันไม่ได้ส่งผลดีในระยะยาว ซึ่งพวกเขาเองก็หวาดหวั่น
เพราะมันเป็นอนาคตที่พอจะมองเห็นได้แล้ว
